Het ketogeen dieet wordt vaak beschouwd als een extreem dieet. Dit heeft alles te maken met de grote hoeveelheden vet die je moet eten tijdens het volgen van dit dieet. Veel mensen vragen zich dan ook af of dit dieet wel gezond is en verantwoord om te volgen.
Wat is het ketogeen dieet?
Het ketogeen dieet is oorspronkelijk bedacht als methode om mensen met bepaalde vormen van epilepsie te helpen. Door er voor te zorgen dat de hersenen minder (of bijna geen) glucose meer krijgen kunnen epileptische aanvallen, voor een belangrijk deel, voorkomen worden. Het werd al snel duidelijk dat mensen die dit dieet volgen veel afvielen en zodoende is deze dieetvorm populair geworden onder mensen die van hun overtollige kilo’s af willen.
Bij het ketogeen dieet eet je heel veel vet. Ongeveer 80% van je calorieën zal je halen uit vetten als je dit dieet wilt volgen. 15% van de calorieën zal je uit eiwitten halen en de laatste 5% zal van koolhydraten afkomstig zijn. Hiermee wordt je normale voedingspatroon volledig op zijn kop gegooid. Bij het normale westerse dieet zal ongeveer 55% van de calorieën van koolhydraten afkomstig zijn, 30% uit vetten en 15% uit eiwitten. Koolhydraten worden dus omgeruild voor vetten en de hoeveelheid eiwitten blijft ongeveer gelijk.
Meer vet eten om af te vallen druist in tegen alles wat we hebben geleerd over voeding. Was het niet zo dat we door het eten van vet dik worden? Nou nee. We krijgen overgewicht als we meer calorieën eten dan ons lichaam heeft en omdat vet veel calorieën bevat wordt vaak gezegd dat je minder vet moet eten.
De werking van het ketogeen dieet
De werking van het ketogeen dieet is te verklaren door te gaan kijken naar het effect op de bloedsuikerspiegel die koolhydraten hebben. Ons voedsel bestaat uit de macronutriënten koolhydraten, vetten en eiwitten. Deze vormen de brandstoffen die ons lichaam kan gebruiken. Vetten en eiwitten hebben naast de functie van brandstof nog tal van andere taken in het lichaam. Dit terwijl koolhydraten alleen maar als brandstof ingezet kunnen worden en verder geen andere functies kunnen vervullen, zoals de aanmaak van hormonen of het versterken van het immuunsysteem. Het lichaam zal er daarom altijd voor kiezen om allereerst de koolhydraten te verbranden alvorens het vetten of eiwitten als brandstof gaat inzetten.
Om koolhydraten als brandstof te kunnen gebruiken worden ze tot glucose afgebroken. Dit gebeurt in de maag en de dunne darm. Via de dunne darm komen ze in de bloedbaan terecht en worden zo door het lichaam getransporteerd. Om de glucose op te kunnen nemen is het hormoon insuline nodig. Dit hormoon zet de cellen open voor glucose. Doordat de cellen de glucose opnemen kan de bloedsuikerspiegel weer dalen. Het hormoon insuline is metabool. Dit wil zeggen dat dit hormoon zorgt voor de opslag van vet. Hebben we veel insuline in ons systeem dan betekend dit dat we geen vet kunnen verbranden. Om af te vallen zullen de insulinespiegels laag moeten zijn. Dit wordt bereikt met het ketogeen dieet. Binnen dit dieet is geen plaats voor koolhydraten waardoor het lichaam nauwelijks insuline nodig heeft. Hierdoor gaat het verbranden van vet vele malen efficiënter en veel sneller dan je mag verwachten op basis van de calorierestrictie.
De gezondheidsvoordelen van het ketogeen dieet
Een belangrijk gezondheidsvoordeel van het ketogeen dieet is dat je er mee afvalt. Een gezond gewicht zorgt voor een aanzienlijk lager risico op gezondheidsproblemen. Gezondheidsproblemen die samenhangen met overgewicht zijn diabetes type 2, hart- en vaatziekten, slaapapneu, galstenen, gewrichtsproblemen, hoog cholesterol en depressie.
Een belangrijk voordeel van het ketogeen dieet is een reductie van de bloedsuikerspiegel en de daarmee samenhangende insulinespiegel. Een lagere en stabielere bloedsuikerspiegel verlaagd het risico op diabetes type 2 en zorgt ervoor dat je meer energie hebt, zonder energiedips. Het ketogeen dieet is zo effectief in het verlagen van de bloedsuikerspiegel dat veel diabetes patiënten, door het volgen van dit dieet, na verloop van tijd kunnen stoppen met hun medicatie.
Een ander voordeel van het ketogeen dieet is dat de bloeddruk ermee omlaag zal gaan. Dit verlaagd het risico op een infarct, beroerte of nierfalen. Omdat het ketogeen dieet ook zorgt voor een beter cholesterolprofiel wordt het risico op hart- en vaatziekten verder verlaagd. Veel mensen verwachten niet dat het ketogeen dieet zorgt voor een beter cholesterol maar toch is dit zo. Jarenlang is ons voorgehouden dat het eten van verzadigde vetten zorgt voor een hoog cholesterol. Uit recente onderzoeken is juist gebleken dat het de toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten zijn die zorgen voor een hoger cholesterol. Het lichaam weet zich geen raad met de grote hoeveelheden suikers die sommige mensen tegenwoordig eten. De lever zet het overschot aan glucose om in vetten die zorgen voor een stijging van het cholesterol.
Een ander voordeel van het ketogeen dieet is dat hongergevoelens verdwijnen. Hongergevoelens zijn er vaak de boosdoener van dat diëten niet vol te houden zijn, zelfs voor mensen met heel veel wilskracht. Iedereen heeft een punt waarop hij of zij toegeeft aan de hongergevoelens, hoe sterk de wilskracht ook is. Hongergevoelens worden veroorzaakt door hormonen. Ze vloeien voort uit schommelingen in de bloedsuikerspiegel. Als de bloedsuikerspiegel daalt dan worden hongergevoelens aangewakkerd. Daling in de bloedsuikerspiegel doen zich voor na het eten van veel koolhydraten of koolhydraten die snel omgezet zijn in glucose. Dit zorgt voor een sterke stijging van de bloedsuikerspiegel waardoor er veel insuline aangemaakt zal worden. Door de aanmaak van veel insuline krijg je een snelle daling van de bloedsuikerspiegel waardoor deze eigenlijk een beetje te ver naar beneden doorschiet. Deze lage bloedsuikerspiegel zorgt dan voor hongergevoelens en verleiden je om te gaan snacken. Met het ketogeen dieet eet je vooral vetten en vetten hebben totaal geen effect op de bloedsuikerspiegel waardoor deze mooi stabiel blijft en hongergevoelens minder kans krijgen.